Het Nieuwsblad publiceerde in hun online editie van zondag 17 maart dit artikel met deze quote van me. “De dingen die kinderen op sociale media te zien krijgen, worden vaak uit hun context gerukt, dus is het de taak van ouders om hen andere perspectieven te geven”, zegt hij. “Veroordeel de feiten, stel vragen aan je kind over het mogelijke waarom, en vertel de gebeurtenis ook uit het perspectief van de slachtoffers.” De vraag waar de journalist mee aan de slag ging was de titel van het artikel: “Wat moet ik doen als mijn kind naar de video van Christchurch[1] zit te kijken”? De vraag en de feiten bleven malen in mijn hoofd, dus werkte ik een drietal (eigenlijk een vijftal) adviezen uit voor ouders. Maar ik daag ook leerkrachten en jeugdwerkers uit hiermee aan de slag te gaan.
Dit soort gewelddadige beelden hoeven jonge oogjes niet te zien. Maar misschien deden ze het wel. En uiteraard is de kans groter wanneer ze zelf over een smartphone beschikken en sociale media gebruiken. Daarnaast kan het zijn dat ze zich er als het ware naar toe getrokken voelen om het te zien, zoals jongeren aangetrokken worden tot horrorfilms waar ze ook nog niet aan toe zijn. Misschien hoeven ze dan nu even niet de hele tijd nog met deze beelden of het gebeuren geconfronteerd te worden. Welke drie dingen doe je best nog als ouder?
- Of je er nu zeker van bent, het vermoed of het niet weet of je kinderen de opname gezien hebben (of andere angstaanjagende beelden of verhalen), neem zelf initiatief om over deze aanslagen te praten. Een gesprek geeft je als ouder controle over wat ze er over horen en het geeft je de mogelijkheid hen daarbij te ondersteunen.
- Laat je kinderen vrij praten over hun gevoelens. Wanneer kinderen het gevoel hebben niet te mogen praten over wat ze gezien hebben, kan dat nog meer beangstigen. Nodig hen uit om met hun angsten tot bij jou te komen. Geef op hun vragen eerlijke en leeftijdsaangepaste antwoorden. En vertel zeker ook wat dit allemaal met je zelf doet en hoe je je erbij voelt, maar blijf kalm en gecontroleerd.
- Uiteraard kunnen we nooit uitsluiten dat er dergelijke gebeurtenissen zich ook in hun leven zullen voordoen, maar stel je kinderen gerust over het feit dat hun leefsituatie veilig is en dat ze omringd zijn met mensen die voor hen zorgen en hen beschermen.
Daarnaast kunnen deze gebeurtenissen ook aanleiding geven om met je kinderen en jongeren te praten over het effect van het delen van geweldadige en beangstigende beelden via sociale media. Wat doet dit met een kijker? Waarom zou een dader dit doen? Een bruggetje naar de impact van onverdraagzaamheid in onze samenleving is dan gauw gelegd.
DN
Mediapedagoog
17/03/19
[1] Op 15 maart 2019 vonden er aanslagen plaats op twee moskeeën in Christchurch waarbij 50 doden en tientallen gewonden vielen. Al snel werd bekend dat de dader Brenton Tarrant is en dat hij een van de aanslagen ook live streamde op Facebook. Na een uur verwijderde Facebook de video, maar toen was het filmpje al verspreid naar talloze andere websites en gedeeld via sociale media. De verdachte werd na de aanslagen gearresteerd.